Restoran mutfaklarında süsleme amaçlı kullanılan mikro yeşillikler, son yıllarda beslenme değerleri keşfedildikçe ev üreticiliğinde popülerlik kazanıyor. Özellikle kış aylarında taze yeşillik erişimi zorlaşan dönemlerde pratik çözüm sunuyor.
Mikro Yeşillik Nedir ve Filiz ile Farkı
Mikro Yeşillik Özellikleri
Çimlenmeden 7-14 gün sonra hasat
Kotiledon yapraklar tam açılmış
İlk gerçek yapraklar çıkmaya başlamış
5-7 cm boyunda
Gövde, yaprak ve kök içerir
Filiz ile Karşılaştırma
Filiz (Sprout)
2-5 gün çimlendirme
Sadece tohum ve kök
Tüm bitki (kök dahil) yenir
Su içinde yetişir
Besin değeri düşük
Mikro Yeşillik (Microgreen)
7-14 gün büyüme
Yaprak ve gövde gelişmiş
Kök atılır, üst kısım yenir
Toprak veya ortam gerekir
Besin değeri çok yüksek
Mikro Yeşilliklerin Sağlık Faydaları
Yoğunlaştırılmış Besin İçeriği
Araştırmalar mikro yeşilliklerin olgun sebzelere kıyasla şu oranlarda daha yüksek besin içerdiğini gösteriyor:
C Vitamini: 4-6 kat daha fazla
E Vitamini: 6-8 kat daha fazla
K Vitamini: 4-5 kat daha fazla
Beta Karoten: 5-10 kat daha fazla
Folat: 3-4 kat daha fazla
Antioksidan Gücü
Kırmızı lahana mikro yeşilliği, olgun kırmızı lahanadan 40 kat daha fazla antioksidan içerir. Bu yoğunluk, serbest radikal hasarını önleyerek yaşlanma karşıtı etki gösterir.
Yetiştirmeye Uygun Tohumlar
En Popüler Mikro Yeşillikler
Kolay Başlangıç Seviyeleri
Roka: Keskin tat, 7-10 gün
Turp: Hafif acı, renkli, 6-8 gün
Hardal: Baharatlı, 7-10 gün
Brokoli: Hafif, besleyici, 8-12 gün
Orta Seviye
Kırmızı Lahana: Renkli, tatlı, 10-14 gün
Kereviz: Yoğun tat, 14-21 gün
Maydanoz: Yavaş çimlenme, 14-21 gün
Kişniş: Aromatik, 10-14 gün
İleri Seviye
Ayçiçeği: Kabuk soyma gerekir, 10-12 gün
Bezelye: Tatlı, kabuk yönetimi, 12-16 gün
Mısır: Tatlı, yavaş, 10-14 gün
Kullanılmaması Gereken Tohumlar
Domates: Yapraklarında toksin
Biber: Yapraklarında zararlı maddeler
Patlıcan: Solanaceae ailesi, riskli
Fasulye: Çiğ toksik olabilir
Yetiştirme Ortamı Seçenekleri
Toprak Kullanımı
Avantajlar
En doğal yöntem
Besin sağlar
Nem dengesi iyi
Dezavantajlar
Temizlik zor
Ağır
İç mekanda toprak dağınıklığı
Önerilen Karışım
%70 tohum başlatma toprağı
%30 hindistan cevizi lifi
Hafif, steril, iyi drene
Topraksız Ortamlar
Hindistan Cevizi Lifi (Coco Coir)
Hafif ve temiz
İyi su tutma kapasitesi
Yeniden kullanılabilir
Nötr pH
Kenevir Hasırı
Tamamen doğal
Biyobozunur
İyi havalandırma
Biraz pahalı
Jüt Bezi
Ekonomik
Doğal
İyi nem tutma
Tekrar kullanılabilir
Kağıt Havlu
En basit yöntem
Tek kullanımlık
Çok ucuz
Küçük üretimler için ideal
Ekipman ve Malzemeler
Temel Gereksinimler
Üretim Tepsisi
Sığ tepsi (5-7 cm derinlik)
Drenaj delikli
25x50 cm standart boyut
Gıdaya uygun plastik veya paslanmaz çelik
Alt Tepsi (Su Tepsisi)
Drenaj tepsisi altına
Fazla su toplama
Su verme kolaylığı
Örtü Malzemesi
İlk 3-5 gün karanlık ortam için
Ağırlık oluşturmak için
Boş tepsi veya tabla
Püskürtme Şişesi
Nazik sulama için
Yaprakları ıslatmadan sulama
Günlük nem kontrolü
LED Büyüme Lambası (isteğe bağlı)
Kış aylarında gerekli
Pencere yakını yetmezse
12-16 saat aydınlatma
Adım Adım Yetiştirme Süreci
Hazırlık Aşaması
1. Adım: Tohum Hesaplama
25x50 cm tepsi için:
Küçük tohumlar (roka, hardal): 15-20 gram
Orta tohumlar (brokoli, lahana): 20-25 gram
Büyük tohumlar (ayçiçeği, bezelye): 40-50 gram
2. Adım: Tohum Ön İşlemi
Küçük tohumlar: Direkt ekime hazır
Orta tohumlar: 4-6 saat su bekletme
Büyük tohumlar: 8-12 saat su bekletme
3. Adım: Tepsi Hazırlığı
Tepsiyi temizle ve kurula
Yetiştirme ortamını 2-3 cm kalınlığında yay
Hafifçe sıkıştır
İyice nemlendir (ıslak değil, nemli)
Ekim İşlemi
4. Adım: Tohum Ekimi
Tohumları yüzeye eşit dağıt
Sık ekimi tercih et (yüzey kaplanmalı)
Çok ince toprak tabakası serp (1-2 mm) veya çıplak bırak
Püskürtme şişesi ile hafif nemlendir
5. Adım: Karanlık Periyot
Üstten başka bir tepsi ile ört
Üzerine 500-1000 gram ağırlık koy (kalın kitap vs.)
Karanlık, sıcak yerde tut (20-24°C)
Günlük kontrol yap, kurumuşsa hafif nemlendir
3-5 gün karanlıkta beklet
Büyüme Dönemi
6. Adım: Işığa Çıkarma
Sürgünler 2-3 cm boyuna geldiğinde örtüyü kaldır
Parlak, dolaylı ışık alan yere taşı
Güneydoğu penceresi ideal
LED lamba varsa günde 12-16 saat aç
7. Adım: Sulama Yönetimi
Alt sulamayı tercih et (alt tepsiye su)
Günde 1-2 kez kontrol
Toprak yüzeyi nemli kalmalı
Aşırı sulama mantar riskini artırır
Yapraklara su değmemeli
8. Adım: Büyüme Takibi
Her gün gelişimi gözlemle
Sarı yapraklar ışık eksikliği işareti
Uzun, ince gövdeler ışık yetersizliği
Mantar oluşumu (beyaz tüy) havalandırma eksikliği
Hasat
9. Adım: Hasat Zamanı Belirleme
Kotiledon yapraklar tam açılmış
İlk gerçek yapraklar görünmeye başlamış
5-7 cm boy
Canlı yeşil renk
10. Adım: Hasat Tekniği
Keskin, temiz makas kullan
Kök seviyesinin hemen üstünden kes
Sabah erken hasat en taze
Kökler ve toprağı atma
Çeşitlere Özel İpuçları
Roka Mikro Yeşilliği
En hızlı büyüyen (7-10 gün)
Keskin, biberimsi tat
Az ışık toleransı yüksek
Günlük hasat mümkün
Brokoli Mikro Yeşilliği
Sülfürofen açısından zengin (antikanser)
Hafif brokoli tadı
10-12 gün hasat
Yüksek besin değeri
Kırmızı Lahana Mikro Yeşilliği
Mor-kırmızı renk (antosiyamin)
Hafif tatlı, lahana tadı
Görsel sunum değeri yüksek
12-14 gün hasat
Ayçiçeği Mikro Yeşilliği
Fındık tadı, çıtır doku
Yüksek protein
Kabuk soyma zahmetli
10-12 gün hasat
Yaygın Sorunlar ve Çözümleri
Mantar Oluşumu (Beyaz Tüy)
Belirtiler: Gövde tabanında beyaz tüy
Nedenler: Aşırı nem, hava sirkülasyonu eksikliği
Çözümler: Sulamayı azalt, fan ile havalandır, hidrojen peroksit spreyi (%1'lik)
Çürüme ve Kötü Koku
Belirtiler: Kahverengi gövde, kötü koku
Nedenler: Çok fazla su, kötü drenaj, kirli ortam
Çözümler: Alt sulama yöntemi, temiz ekipman, sulama azaltma
Sarı Yapraklar
Belirtiler: Sararma, zayıf büyüme
Nedenler: Işık yetersizliği, besin eksikliği
Çözümler: Daha parlak yer, LED lamba, hafif sıvı gübre
Uzun İnce Gövdeler
Belirtiler: Zayıf, devrilme eğilimi
Nedenler: Işık arayışı, yetersiz ışık
Çözümler: Işık kaynağına yaklaştır, LED lamba ekle
Muhafaza ve Kullanım
Hasat Sonrası Saklama
Hemen kullan (en taze)
Kökler kesilmiş, yıkanmış olarak buzdolabı
Kapalı kap veya poşet
5-7 gün taze kalır
Nemli kağıt havlu ile sarma nem korur
Kullanım Alanları
Salatalar
Taze salata üstü
Karışık yeşillik salataları
Tahıl salatalarında
Sandviç ve Wrap
Taze doku ve tat
Görsel çekicilik
Besin değeri artışı
Smoothie ve Meyve Suları
Yeşil smoothie güçlendirici
Vitamin bombası
Hafif tat
Süsleme
Tabak süslemesi
Renkli sunumlar
Restoran kalitesi görünüm
