İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, konuk olduğu CNN Türk canlı yayınında gündeme dair önemli değerlendirmelerde bulundu. Yerlikaya, Karayolları Trafik Kanunu'nda yapılması Meclis gündemine getirilen yasa teklifine dair merak edilenleri anlattı. Öte yandan Bakan Yerlikaya, 9 Aralık'tan bu yana 250 bin Suriye'nin ülkesine döndüğünü ve bugün itibariyle Türkiye'de 3 milyon 988 bin yabancının bulunduğunu açıkladı.
İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya'nın açıklamaları şöyle:
"Sayın Cumhurbaşkanımız milletimize ve tüm dünyaya şöyle seslendi, bu yüzyıl Türkiye Yüzyılı olacak dedi. Biz şehirlerimizde ve kırsalda terörle mücadele, organize suç örgütleri ile mücadele, uyuşturucuyla mücadele, düzensiz göçle mücadele, asayişle ilgili mücadele evet bunlarla mücadele ama bir alan var ki trafikle ilgili evet trafiğin düzen ve güven içerisinde olmasıyla da ilgili üzerimizde çok büyük bir görev var.
"TRAFİKTEN SEBEP CAN KAYIPLARINI %50 DÜŞÜRMEMİZ LAZIM"
2023'te bir günde 17 ölüm var. 2002’nin sonunda bir günde ölen sayısı 24'tü. Oralardan yani AK Parti ilk iktidara geldiğinde günde 25 20, 2023’te 17,4. Ben geldiğim zaman almış olduğumuz trafik başkanlığından brifingde baktı ki rakamlar çok hızlı yukarıya gidiyor. Bizim de bir sözümüz var sayın cumhurbaşkanımızın milletin evi Külliye'de vatandaşlarımıza bir sözü var. 2021’in şubat ayında sayın cumhurbaşkanımız iki sayılı bir genelge yayınladı güvenli trafik güvenli Türkiye mottosuyla dedi ki tıpkı Birleşmiş Milletler’in tavsiyesi bütün ülkeler olduğu gibi orada 2030’a kadar dünyada trafikten sebep can kayıplarını %50 düşürmemiz lazım. 2050’de de bunu sıfırlamamız lazım. Bunla ilgili bakanlar zirvesi yapıldı ve deklere edildi. 2050’de bu işi sıfırlayacağız. Bakın biz bunlar için bir üçer yıllık bir eylem planı yapıldı. Koordinasyon görevini de içişleri Bakanlığı’na verdi.
2020'de Covid dönemi olmasına rağmen Türkiye 5,82'ye indi. 2023'te 7,67'ye çıktı. ABD şu anda Rusya'dan ileri duruma geçmiş. Ülkeleri kıyaslarken 100 bin kişi üzerinden yapılıyor. Cumhurbaşkanımız 2030 hedefini gösterdi. 2030'a gelindiğinde günlük ortalama can kaybı hedefimiz 7,16. Biz yapabileceğimize inanıyoruz, o yüzden buradayız. Şu anda Meclis'te Komisyonda görüşme devam ediyor. Trafikte güvenlikle ilgili altyapıya ihtiyacımız var. Trafik güvenliğiyle ilgili eğitim de çok önemli. 4 ve 9. sınıflarda 1 saat zorunlu ders var. Eğitim ve Jandarma birimlerimize son 6 yılda 50 milyon kişiye eğitim verildi.
1 yılda denetimi yüzde 50 artırdım. Ceza sayısını yüzde 44 artırdık 10 milyon ceza yazdık. 10 milyon işlem yapmamıza rağmen 197 kişiyi kurtarabildik. Trafikte araç sayımızı yüzde 48 artırdık. Ekip sayısını yüzde 36 artırdık. Radar sayısını 2023'ten bu yana yüzde 17,5 artırdık.
Trafik denetiminde bulunan emniyet ve jandarmamızı yaka kamerası 42 bine çıkarıldı. Kameraları ASELSAN yapıyor. Biz istediğimiz zaman GAMER'den arkadaşımızın yaka kamerasına bağlanabiliyoruz.
YASA DIŞI ÇAKAR KULLANIMI
Yasa dışı çakarla ilgili toplumumuzda çok büyük bir nefret oluşmuştu. 1 maddelik bir değişiklik yaptık. Ceza 138 bin lira oldu ehliyeti 30 gün geri alınıyor aracı da 30 gün trafikten men ediliyor. 1 yılda 100 bin araç denetlenmiş 6 bin ceza işlem yapıldı. Valiler toplantısında kamu ya da özel araçta kanunsuz çakar kullanılıyorsa kendilerine güvenmesinler dedim. Ben valilerime talimat verdim.
EN FAZLA ÖLÜMLÜ KAZA HIZ İHLALİNDEN
En fazla ölüme neden olanlardan ilki hız ihlali. Ardından şerit izleme, geçiş önceliği, arkadan çarpma ve kırmızı ışık ihlali. Bu 5 cezayı masaya yatırdık. 2024'te ölümlü kazalardaki hız ihalilinin toplam kural hataları içindeki oranı yüzde 47,2. 2024'te hız kazalarında her gün 10 kişi öldü. TÜİK verilerine göre; kazaların yüzde 79'u yerleşim yeri, yüzde 21'i yerleşim yeri dışında meydana geliyor.
"AMACIMIZ CEZA YAZMAK DEĞİL"
Mobil radar cihazı Radarsan tarafından üretildi. Yapay zeka destekli bir cihaz. Radarlar her tarafa konulacak. Bunu hastane önüne, okul önüne koyacağız. En fazla kazanın olduğu yerlere konacak. Vatandaşlarımıza tuzak kurmuyoruz. Aplikasyonla nerede radar olacağını vatandaşlar görecek. Nokta atışı yerini söylemeyeceğiz. Amacımız ceza yazmak değil 'dikkat et buradayız demek'. Cihaz gece gündüz aynı kalitede çekebiliyor. Sadece hız değil, kemer kontrolü de yapabilecek. Ceza dakikalar içinde e-Devlet'e düşecek.
Canımızın yandığı yerlere bunu kuracağız. 5. hız ihlali cezasında psiko-teknik değerlendirme yapılacak ve psikiyatri muayenesi olacak. Yerleşim yeri dışında 90'la gitmeniz gereken yerde 140'la giderseniz ehliyetiniz alınacak. Dünya Sağlık Örgütü diyor ki 'Trafik ölümleri önlenebilir halk sağılığı konusu'dur.
"MAKAS ATMANIN CEZASI 90 BİN TL"
Günde 3,17 insan şerit izleme ve değiştirme ihlali nedeniyle ölüyor. 2.167 TL olan cezayı 5.000 TL yaptık. Ağır taşıtlar için cezayı 10.000 TL yaptık. Ters şeritte tek yönlü yolda ilerlemenin cezası 10.000 TL olacak, yerleşim yeri bölünmüş yolda 20.000 TL, şehir dışı bölünmüş yol ve otoyolda 90.00 TL. Otoyol ve şehir dışı bölünmüş yolda ters şerit ihlalinde ehliyeti 30 gün alınacak ve 60 gün trafikten men edilecek. Makas atmanın cezası 90 bin TL olacak. Makas atanın ehliyeti 30 gün alınacak ve 60 gün trafikten men edilecek.
"AMBULANSA VE İTFAİYE 5 YIL İÇERİSİNDE 2 KEZ YOL VERMEZSENİZ EHLİYETİNİZ İPTAL EDİLİR"
Geçiş önceliği ve kavşak ihlalinin cezası 993 TL. Günlük can kaybı 2.2. Ambulans ve itfaiye yol vermezseniz 46 bin TL ceza yerseniz. Ehliyetinizi 30 gün alırız ve aracınızı 30 gün trafikten men ederiz. Geçiş üstünlüğü olan diğer araçlara yol vermemenin cezası 15 bin TL. Kavşaklarda geçiş hakkı kurallarına uymamanın cezası 5 bin TL oldu. Ambulans ve itfaiyelerin önünde ve arkasında kamera var. Arkasına takılırsanız cezası var. Ambulansa ve itfaiye 5 yıl içerisinde 2 kez yol vermezseniz ehliyetiniz iptal edilir. Arkadan çarpma konusu da var. Yakın takibin cezası 993 TL cezası var mevcutta. Bu ceza 5 bin TL oldu. Cep telefonu kullanmanın cezası 2.167 TL idi. Bunun da cezasını artırdık. Kırmızı ihlal edildiği için her 3 günde 1 kişi ölüyor. Mevcut ceza 2.617 TL. Birincisinde 5 bin TL, ikincisinde 10 bin TL, üçüncüsünde 15 bin TL ve ehliyeti 30 gün alıyoruz. 4. kez olursa 20 bin TL ceza ve 60 gün ehliyeti alıyoruz.
"BELEDİYE SINIRLARI İÇİNDE TAKOGRAF MUAFİYET KALDIRILDI"
Takograf kullanma zorunluluğu da önemli bir konu. Kamyon ve otobüslerin karıştığı trafik kazanlarında can kayıpları çok fazla. Takograf kullanmamanın cezası mevcutta 4.512 TL, cihaza müdahale 70.594 TL ceza mevcutta uyguluyoruz. Takograf kullanmanın cezasını 75 bin TL yaptık. Müdahale edene birince kez 185 bin TL, tekrarı 370.000 bin TL, araç sahibine 2 kat ceza uygulanacak. Birincisinde de 30 gün, ikincisinde 90 gün ehliyetine el koyacağız. Belediye sınırları içinde takograf muafiyet kaldırıldı. Muafiyeti kaldırılacak araç sayısı 52 bin. Usulsüz sürücü kartı kullanımda 75 bin TL, tekrarında 150 bin TL, araç sahibine 2 kat ceza yazılacak. Taksimetre açmamanın cezası 46.000 bin TL olacak.
MOTORLA AKROBATİK HAREKETLERE 46 BİN TL CEZA
6.3 milyon motosiklet trafikte var. Ceza ve denetimi artırdık. Denetim yüzde 114 artı. Günde 4,3 can kaybı oluyor. Kask kullanmamanın cezası 993 TL. Şimdi 2.500 TL, ikincisinde 5 bin, üçüncüsünde 10 bin TL ceza yazılacak. Akrobatik hareketlere 46 bin TL ceza yazıyoruz ve 60 gün ehliyetini alıyoruz ve 60 motorunu bağlıyoruz. 5 yıl içerisinde 2. defa yaparsanız ehliyet iptal ediliyor. Akan trafikte yarış yapmanın cezası 46 bin TL olacak. 5 yıl içerisinde 2 yıl yapılırsa ehliyetini alıyoruz.
UYUŞTURUCU ETKİSİNDE ARAÇ KULLANMANIN CEZASI 150 BİN TL
Alkol ve uyuşturucu etkisinde araç kullanmanın cezası 1. kez de 9.267 TL ceza yazıyorduk. Alkol etkisinde araç kullanmanın cezası 25 bin TL ceza ve 6 ay ehliyetini alıyoruz. İkincide 50 bin TL ceza ve 2 yıl ehliyetini alıyoruz. Üçüncü ve fazlasında 150 bin TL ceza ve 5 yıl ehliyetini alıyoruz. Ticari araçta 3. kez de 150.000 TL ceza yazıyoruz ve ehliyetini iptal ediyoruz. Uyuşturucu etkisinde araç kullanmanın cezası 150 bin TL. Alkol ve uyuşturucu ölçümü yaptırmamanın cezası 150 bin TL ve ehliyetine 5 yıl el koyuyoruz.
PLAKADA DEĞİŞİKLİK YAPMANIN CEZASI 140 BİN TL
Dur ihtarına uymama nedeniyle can kayıplarında yüzde 26 artış var. 2.167 TL cezası vardı. Şimdi 200.000 bin TL ceza olacak. 60 gün ehliyetine el koyacağız ve 60 gün trafikten men edeceğiz. Plakları uygun durumda bulundurmama cezası işlem sayısı yüzde 68 arttı. Geçici plaka almadan araç kullanmanın cezası 46 bin TL oldu. 30 gün men edilecek. Plakada değişiklik yapmanın cezası 140 bin TL olacak. 30 gün araç men edilecek. Tescilli aracı plakasız kullanmanın cezası 46 bin TL olacak. Sahte plaka kullanmanın cezası 140 bin TL olacak. Ayrıca dava açılacak.
SÜRÜCÜ BELGESİZ ARAÇ KULLANMANIN CEZASI 40 BİN TL
Ehliyet kemeri kullanmamanın ihlali sürücüye ve yolcuya 993 TL şu an. Para cezasını 2.500 TL oldu. Geriye doğru 1 yıl içerisinde 4. kez ve fazla olursa ehliyetini 30 gün alıyoruz. Ehliyetsiz araç kullanmanın cezası 18.677 TL. Sürücü belgesiz araç kullanmanın cezası 40 bin TL olacak. Geçici geri alındığı halde araç kullanmanın cezası 200 bin TL. İptal edildiği halde kullanana 300 bin TL yazılacak. Drift atmanın cezası 46 bin 392 TL. Bu cezayı 140 bin TL yaptık. 60 gün ehliyetini ve arabasını alıyoruz. 5 yıl içerisinde bir daha yaparsa ehliyetini iptal ediyoruz. Kaza yerini terk etmenin cezası 4.512 TL. Bu cezayı 46 bin TL yapacağız. Sosyal medyada ihlali paylaşıp överseniz 25.000 TL ceza uygulanacak. Görüntüde yapılan ihlal için de ayrıca ceza kesilecek.
GÖÇ RAKAMLARI: 1 MİLYON SURİYELİ DÖNDÜ
8 Aralık'ta Esed zulmünden kurtuldu Suriye. 2017'den itibaren göçü kaynağında durdurduk. 2016'dan günümüze kadar 1 milyon 126 kişi geri döndü. Bu sayıyı ilk kez duyuruyoruz. 9 Aralık 2024 sabahından itibaren bugüne kadar 250 bin 64 kişi döndü. 47 bin aile döndü. Okullar kapanınca yaz tatilinde bu sayı artacak. Türkiye'de 3 milyon 988 bin 157 yabancı var. 2.711.170 geçici koruma altındaki Suriyeli sayısı. 1.104.385 kişinin ikamet izni var. 172.602 uluslararası koruma altındakilerin sayısı."
