ABD Adalet Bakanlığı, teknoloji devi Google’a açtığı antitröst davasında yeni bir aşamaya geçti. Bakanlık, Google’ın reklam teknolojisi işinin kritik bölümlerinin ayrıştırılmasını talep etti. Mahkemeden çıkacak karar, Google’ın arama motoru ve tarayıcı ekosistemindeki hakimiyetini temelden sarsabilir.
Son dönemde Avrupa ve Birleşik Krallık’taki antitröst davalarıyla zor durumda kalan Google için, ABD’de de dengeleri değiştirecek gelişmeler yaşanıyor.
Pazartesi günü başlayan davanın ikinci aşamasında savcılar, Google’ın reklam borsası ile yayıncıların reklam alanlarını satmak için kullandıkları yazılım araçlarının elden çıkarılmasını istedi.
KASTEN TEKELLEŞEREK BÜYÜK BİR İMPARATORLUK KURDU!
Bu talep, nisan ayında Virginia Doğu Bölgesi Federal Yargıcı Leonie Brinkema’nın aldığı karara dayandırıldı. Brinkema, Google’ın “kasten tekel oluşturduğunu” belirterek, “Google 10 yılı aşkın süredir yayıncı reklam sunucusunu ve reklam borsasını birbirine bağlayarak tekelini kurdu ve korudu” ifadelerini kullandı.
Adalet Bakanlığı Antitröst Bölümü Başkanı Gail Slater, süreci “açık internet reklamcılığı için rekabeti yeniden canlandıracak tarihi bir adım” olarak nitelendirdi.
Google’ın avukatı Karen Dunn ise önerilen çözümleri “aşırı ve orantısız” olarak değerlendirdi. Dunn, bunun hem tüketicilere hem de inovasyona zarar vereceğini savundu. Google, pazardaki dengenin sağlanması için davranışsal çözümler sunduğunu, örneğin reklam teklif verilerinin rakiplerle paylaşılabileceğini öne sürdü.
ADX PLATFORMU SATILABİLİR!
Yargıç Brinkema, Google’ın reklam teknolojisi pazarındaki uygulamalarını yasa dışı bulmuştu. Bu nedenle şirketin dijital reklam alışverişlerini yöneten AdX platformunu satması gündeme geldi.
Hakim, Google’ın AdX sistemini, yayıncıların reklam envanterini yönetmek için kullandığı DoubleClick for Publishers (DFP) ile yasa dışı şekilde bağladığını tespit etmişti. Hükümet yetkilileri, AdX’in Google’dan ayrılmasının rekabet için makul bir adım olacağını savunuyor.
ADX NEDİR, GOOGLE NASIL ‘YASADIŞI’ KULLANILDI?
AdX (Google Ad Exchange), Google’ın dijital reklam alışveriş platformu. İnternet sitelerindeki reklam alanlarını açık artırma yöntemiyle satmaya yarıyor.
Yayıncılar (internet sitesi sahipleri), sitelerindeki reklam alanlarını DFP üzerinden yönetiyor.DFP, reklam alanlarını listeliyor, minimum fiyatı belirliyor, hedef kitle ve gösterim sayılarını hesaplıyor ve gelen teklifler arasından en iyisini seçiyor.
Reklam verenler ise AdX üzerinden teklif veriyor, sistem en yüksek teklifi seçerek sonucu DFP’ye iletiyor.
ABD Adalet Bakanlığı’na göre Google, AdX’i DFP’ye bağlayarak rekabeti bozdu. Bu bağ sayesinde rakip platformların AdX’e erişimi zorlaştırıldı, Google’ın kendi sistemini kullanmayan yayıncılar dezavantajlı duruma düşürüldü.
KARAR KRİTİK SINAV OLACAK
Uzmanlara göre, antitröst davalarının doğası gereği süreç uzun sürebilir. Yargıç Brinkema’nın olası bir bölünme kararı vermesi halinde bile, Google’ın itiraz yolları sebebiyle uygulama yıllar alabilir.
Buna rağmen çıkacak karar, ABD yargısının büyük teknoloji şirketlerini bölme konusundaki iradesi için kritik bir sınav niteliği taşıyor. Karar, sadece ABD için değil, küresel çapta da emsal oluşturacak. Dijital reklam piyasasında rekabetin yeniden tesis edilmesi hedefleniyor.
DAVA SÜRECİNDE NE OLDU?
17 Nisan 2025’te Virginia Doğu Bölge Mahkemesi, Google’ın yayıncı reklam sunucusu (DFP) ve reklam borsası (AdX) pazarlarında tekel gücünü kötüye kullandığına hükmetti.Hakim Leonie Brinkema, Google’ın “bağlama” (tying) stratejileriyle rakipleri piyasadan dışladığını açıkladı.
Bu durumun yayıncılar, rekabet ortamı ve açık web kullanıcıları için ciddi zararlar doğurduğu belirtildi.
