ABD Başkanı Donald Trump, mevcut FED Başkanı Jerome Powell’ın görev süresinin dolmasına 11 ay kala merkez bankasının yeni başkanını beklenenden erken açıklamayı değerlendiriyor. Wall Street Journal’ın son haberine göre bu olağandışı adım, Trump’ın faiz indirimleri konusundaki yavaş ilerleme nedeniyle FED yönetiminden duyduğu hayal kırıklığıyla bağlantılı.
Gelen bilgilere göre Powell’ın olası halefi, genellikle olduğu gibi sonbaharda ya da görev bitimine yakın bir süreçte değil; geçtiğimiz yaz, hatta eylül-ekim aylarında ilan edilebilir. Trump’ın bu hızlandırılmış süreci benimsemesi, para politikasında daha aktif rol alma ve piyasa beklentilerini şekillendirme isteğinden kaynaklanıyor. Başkan adayının mayıs ayında resmi olarak göreve başlamadan bile ekonomi çevrelerinde etkili olmaya başlaması mümkün görünüyor.
Öne çıkan adaylar arasında dikkat çeken isimler var. Eski FED yöneticisi ve Başkan Bush’un eski danışmanı Kevin Warsh, Trump ile geçmişte de bu görev için görüşmüştü ve favoriler arasında öne çıkıyor. Warsh, ‘şahin’ politika eğilimleriyle tanınsa da Trump’ın beklentilerine uyum gösterebileceği düşünülüyor. Ancak, Warsh’ın bağımsız kimliği bazı Cumhuriyetçi yetkililerde tereddüt yaratıyor. Diğer yandan Trump’ın ekonomi ekibinden Kevin Hassett’in ise bu göreve pek ilgi göstermediği ifade ediliyor.
Scott Bessent’in ismi de ABD Hazine Bakanı çevresinde sıkça anılıyor; Bessent kamuoyu önünde mevcut görevine bağlı gözükse de Başkan’ın talebi doğrultusunda göreve “seve seve” hazırlanacağını belirtmiş. Eski Dünya Bankası Başkanı David Malpass, düşük faiz politikalarını savunması ve mevcut modelleri eleştirmesiyle Trump’ın takdirini kazanmış durumda. FED Yönetim Kurulu’nda uzun süredir yer alan Christopher Waller ise Beyaz Saray’ın dikkatini çekse de henüz güçlü bir aday olarak görülmüyor. Waller’ın büyüme odaklı politika istekliliği, temmuz ayındaki FED toplantısı öncesinde ön plana çıkmasına neden oldu.
BÜYÜME VE İSTİHDAMI DESTEKLEYECEK YENİ POLİTİKALAR
Beyaz Saray Sözcüsü Kush Desai, yönetimin önceliğinin ekonomik büyümeyi ve istihdamı hızlandırmak, yatırımlar için güçlü bir zemin sağlamak olduğunu söylüyor. Desai, “Para politikasıyla artık bu gündemi desteklemenin zamanı” diyerek FED kararlarının önemi üzerinde durdu. Buna karşılık Powell, başından beri merkez bankasının siyasi baskılardan bağımsız olması gerektiğini savunuyor ve faiz indirimlerinde dikkatli davranılması gerektiğini vurguluyor: “Burada yapılacak en ufak hata, toplumun geniş kesimlerine olumsuz etkiler bırakabilir.”
ERKEN AÇIKLAMANIN RİSKLERİ
Trump’ın önerdiği erken açıklamanın ise riskleri var. Yeni başkanın, görevine başlamadan önce yoğun eleştirilerle karşılaşması, hatta çok uyumlu görünmesi halinde Senato’daki onay sürecinin tehlikeye düşmesi mümkün. Ayrıca, mevcut Başkan Powell’ın koltuğu bırakması durumunda dahi 2028’e kadar Yönetim Kurulu üyeliği devam ediyor; yani fiili olarak etkili olmaya devam edebilir.
Uzun vadede, Trump’ın sadık bir isme yönelmesi para politikasını hızla gevşetme arzusuyla uyumlu görünüyor. Ancak FED’in 12 üyeli faiz belirleme komitesinde çoğunluğu kendi atamalarıyla elde edememesi, bu arzunun önünde ciddi bir engel oluşturuyor. 1970’lerden bu yana bağımsızlık geleneğini sürdüren FED’in, siyasi müdahalelerin gölgesinde nasıl bir sınav vereceği merak konusu.
FAVORİ ADAYLAR
FED başkanlığı için aralarında şu isimlerin de bulunduğu çok sayıda kişi yarışıyor:
Kevin Warsh: Eski bir FED yöneticisi ve Başkan George W. Bush'un danışmanı olan Warsh favoriler arasında. Trump, Warsh ile sekiz yıl önce bu pozisyon için ve geçen sonbaharda da Hazine Bakanlığı için görüşmüştü. Geçmişte bir ‘şahin’ (istihdamdan çok enflasyonla ilgilenen) olarak tanınmasına rağmen Warsh geçtiğimiz günlerde Trump'ın erken bir aday göstermesi halinde şaşırmayacağını belirtti. Ancak Trump'a yakın bazı isimler Warsh'ın fazla bağımsız olacağından endişe ediyor.
Kevin Hassett: Ulusal Ekonomi Konseyi'nin şu anki direktörü olan Hassett'in bu göreve ilgisiz olduğu bildirildi.
Scott Bessent: ABD Hazine Bakanı'nın ismi çeşitli adayların müttefikleri tarafından dillendiriliyor. Uzun süredir yatırımcı olan Bessent, kamuoyu önünde mevcut görevine bağlı olmasına rağmen FED Başkanı olma fikrine sıcak baktığını ifade etti. Temsilcilere “Başkan Trump ne isterse onu yapmaktan mutluluk duyacağını” söyledi.
David Malpass: Trump'ın ilk döneminde atadığı Dünya Bankası eski başkanı, düşük faiz oranlarını desteklemesi ve FED'in ‘eski’ modellerini eleştirmesi nedeniyle Başkan'ın gözüne girmeyi başardı.
Christopher Waller: FED Yönetim Kurulu Üyesi Waller, Trump tarafından 5 yıl önce FED Yönetim Kurulu’na atanmış olsa da zayıf bir aday olarak görülüyor. Waller, yönetimin büyüme odaklı bir para politikası arzusu doğrultusunda, temmuz sonundaki bir sonraki FED toplantısında mümkün olan en kısa sürede faiz indirimi çağrısında bulunan ilk isim olarak Beyaz Saray'ın dikkatini çekti.
