NASA, 1 Temmuz’da Güneş Sistemi’ne hızla giren yeni bir yıldızlararası cisim tespit etti. 3I/ATLAS olarak adlandırılan bu nesne, bugüne dek tespit edilen yalnızca üçüncü yıldızlararası ziyaretçi.
Daha önce yalnızca 2017’de ‘Oumuamua ve 2019’da Borisov isimli iki cisim Güneş Sistemi’ne uğramıştı.
Bilim insanları bu nadir fırsatı kaçırmak istemiyor. Cisim, 30 Ekim’de Güneş’e en yakın noktasına, yani 210 milyon kilometre yakınına ulaştıktan sonra, bir daha geri dönmemek üzere sistemden ayrılacak.
DÜNYA’DAN YETİŞMEK MÜMKÜN DEĞİL
Ancak 3I/ATLAS’a ulaşmak hiç de kolay değil. Saatte 216 bin kilometre hızla ilerleyen bu gizemli cisim, Dünya'dan fırlatılacak bir uzay aracının ona yetişmesine olanak tanımıyor.
Michigan State Üniversitesi’nden araştırmacılar, cismin ilk tespit edildiği gün olan 1 Temmuz’da, saniyede 24 kilometre hızla bir aracın fırlatılmış olması gerektiğini belirtti.
Bu nedenle bilim insanları, halihazırda uzayda görev yapan araçları kullanma fikrini değerlendiriyor.
LOEB’TEN RADİKAL TEKLİF: JUNO YÖNLENDİRİLSİN
Harvard Üniversitesi’nden astrofizikçi Prof. Avi Loeb, NASA’nın Jüpiter yörüngesindeki uzay aracı Junoyu 3I/ATLAS’a yönlendirmesi gerektiğini söylüyor. Juno’nun görevi 2025 Eylül’de sona erecek, ancak Loeb, tüm yakıtının kullanılarak cismin yörüngesine doğru yönlendirilmesini öneriyor.
3I/ATLAS, Mart 2026’da Jüpiter’e 54 milyon kilometre yaklaşacak. Eğer plan yapılırsa, Juno 14 Mart civarında bu gizemli cisme ulaşabilir.
“Juno’daki cihazlar, Dünya’daki teleskoplardan çok daha yakın gözlem yapabilir,” diyen Loeb, bu tarihi fırsatın kaçırılmaması gerektiğini belirtiyor.
SİYASİ DESTEK DE GELDİ
ABD Temsilciler Meclisi Üyesi Anna Paulina Luna da bu öneriye destek verdi. NASA Başkanı Sean Duffy’ye yazdığı mektupta, Juno’nun görev süresinin Mart 2026’ya kadar uzatılmasını ve kalan yakıt miktarının incelenmesini talep etti.
Mektubunda, altı aylık ek görev süresinin yaklaşık 15 milyon dolarlık maliyeti olduğunu belirten Luna, bu tür keşiflerin bilimsel değerinin ölçülemez olduğunu ifade etti.
Bazı uzmanlar Juno’nun hem ana motorunun arızalı olduğunu hem de yakıtının böyle bir görev için yeterli olmadığını söyledi.
ESA’DAN ALTERNATİF: JUICE PROBESİ
Avrupa Uzay Ajansı (ESA), kendi Jüpiter görevinde olan JUICE uzay aracını 3I/ATLAS’a yönlendirme ihtimalini değerlendiriyor. Ancak ESA’ya göre, şu anda böyle bir plan bulunmuyor.
ESA’nın Yakın Dünya Nesneleri Koordinasyon Merkezi’nden Dr. Marco Fenucci, "Bilinen hiçbir uzay aracı 3I/ATLAS’a zamanında ulaşamaz" diyerek görevin zorluklarına dikkat çekti.
MARS YÖRÜNGESİNDEN UMUT VAR
Alternatif bir öneri de Michigan State Üniversitesi’nden Atsuhiro Yaginuma’dan geldi. Yaginuma, Mars yörüngesindeki eski uyduların hızla yönlendirilmesi halinde, cismin yörüngesine ulaşabileceklerini söylüyor.
Mars Odyssey veya Mars Reconnaissance Orbiter gibi araçlar, yeterli yakıt sağlanırsa, Eylül ayında harekete geçerek bu tarihi cisime ulaşabilir.
TARİHİ BİR KEŞİF Mİ GELİYOR?
Eğer bir uzay aracı 3I/ATLAS’a ulaşabilirse, bu diğer yıldız sistemlerinden gelen bir cismin doğrudan incelenebileceği ilk an olabilir.
Yüksek çözünürlüklü görüntüler, kimyasal analizler ve buz-tanecik ölçümleri ile bilim insanları, başka yıldız sistemlerinin yapı taşlarını ilk kez yerinde gözlemleyebilecek.
UZAYLI PROBESİ Mİ? PROF. LOEB’DEN SIRA DIŞI YORUM
Prof. Avi Loeb, bu cismin sıradan bir kuyrukluyıldız değil, yapay bir zeka ürünü olabileceğini de öne sürüyor. Ona göre, bu büyüklükte bir yıldızlararası cismin Güneş Sistemi’ne doğal yollarla girmesi 10.000 yılda bir görülür. Mevcut veriler, böyle bir olayın sadece %0.005 olasılıkla gerçekleşebileceğini gösteriyor.
Ancak çoğu bilim insanı bu yorumları spekülatif buluyor. 3I/ATLAS Güneş’e yaklaştıkça gözlemlenecek kuyrukluyıldız aktiviteleri, cismin doğal mı yoksa yapay mı olduğu konusunu aydınlatabilir.
