Uzmanlara göre şu anda her gün 1 ila 2 Starlink uydusu kontrollü veya kontrolsüz şekilde Dünya'ya düşüyor.
8 BİNİN ÜZERİNDE UYDU FIRLATILDI
SpaceX, 2019'dan bu yana yeniden kullanılabilir roketleriyle 8 binden fazla Starlink uydusunu yörüngeye yerleştirdi. Yalnızca 2025 yılı içinde 2 binden fazla yeni uydu fırlatıldı.
Ancak SpaceX bu yarışta yalnız değil: Amazon, kendi internet ağı Project Kuiper için 3 bin 200 uydu planlıyor.Smithsonian Gözlemevi'nden astrofizikçi Jonathan McDowell, 'Her gün 1 ila 2 Starlink uydusu atmosfere giriyor ve bu sayı hızla artıyor,' diyerek uyarıyor.
McDowell'e göre birkaç yıl içinde dünya yörüngesinde 30 binden fazla düşük irtifa uydusu olacak. Çin'in ise 20 bin uydu fırlatma hedefi var.
BEŞ YILDA YOK OLUYORLAR AMA...
Starlink uydularının ortalama ömrü beş yıl. Görev süresi dolan uydular kontrollü şekilde atmosfere sokuluyor ve yanarak yok oluyor. Ancak bilim insanları, bu süreçte ortaya çıkan metal kalıntıları ve kimyasalların üst atmosferde kalıcı kirliliğe yol açabileceğinden endişeli.
Bazı araştırmalara göre, bu kalıntılar ozon tabakasında zincirleme bir bozulma süreci başlatabilir. McDowell bu konuda,
'Yanıtlar 'önemsiz' ile 'artık çok geç' arasında değişiyor. Ama belirsizlik o kadar büyük ki, belki de üst atmosferi çoktan etkilemeye başladık,' ifadelerini kullanıyor.
ÇARPIŞMA VE DÜŞME RİSKİ
ABD Federal Havacılık İdaresi'nin (FAA) 2023 tarihli raporu, 2035 yılına kadar her yıl 28 bin Starlink parçasının atmosfere yeniden gireceğini öngörüyor. Rapora göre bu durum, yeryüzünde bir insanın uzay çöpü nedeniyle ölme olasılığını yüzde 61'e kadar çıkarabilir — geçmişte 'olasılıksız' denilen bir riskin artık gerçek olabileceğini gösteriyor.
'KESSLER SENDROMU' TEHLİKESİ
McDowell'in en büyük endişesi ise 'Kessler Sendromu': Yörüngedeki birkaç çarpışmanın yeni enkazlar üretip daha fazla çarpışmaya yol açtığı zincirleme bir felaket senaryosu. Bu durum gerçekleşirse, insanlığın uzaya çıkışı onlarca hatta yüzlerce yıl durabilir.
GÜNEŞ FIRTINALARI DA TEHDİT
Bilim insanları, güçlü bir güneş fırtınasının bir anda yüzlerce uydunun kontrolünü kaybettirebileceği konusunda da uyarıyor. 'Güneş maksimumu' dönemlerinde atmosferik sürtünme arttığı için, daha fazla Starlink uydusunun kontrolsüz şekilde düşmeye başladığı gözlemleniyor.
Uzmanlara göre artık bu tehlikeyi görmezden gelmek mümkün değil. McDowell'ın ifadesiyle,
'Uzay çöplüğü, yavaş ama kaçınılmaz bir kriz haline geliyor. Şimdi önlem alınmazsa, gökyüzünü bile kaybedebiliriz.'
