Avrupa Birliği'nin 2027 itibarıyla Rusya'dan sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) ithalatını yasaklama kararı, küresel enerji ticaretinde yeni bir güç kayması yaratıyor. Analistlere göre bu boşluğu dolduracak iki ülke var: ABD ve Katar. Washington'un hızla artan LNG ihracatı ve yeni projelere yönelik yatırım dalgası, küresel arz güvenliğini yeniden şekillendirirken, Avrupa'nın enerji arzında Amerikan etkisini kalıcı hale getirebilir.
ABD Enerji Bilgi İdaresi (EIA), 2025'te Amerikan LNG ihracat kapasitesinin yıllık 115 milyon ton seviyesine ulaşacağını, 2027'ye kadar ise bu rakama 50 milyon tonluk ek kapasite ekleneceğini öngörüyor. Bu ABD'nin dünyanın en büyük LNG ihracatçısı konumunu güçlendirmekle kalmayacak, aynı zamanda Rusya'dan boşalan Avrupa pazarında belirleyici oyuncu konumuna taşıyacak. Küresel LNG kapasitesinin 2027 yılına kadar 161 milyon ton/yıl artması bekleniyor. Bu artışın yarısından fazlası ABD ve Katar kaynaklı olacak. Rabobank Enerji Stratejisti Florence Schmit'e göre, '2027, ABD'nin enerji ihracatı tarihinde bir dönüm noktası olacak. Yeni LNG projeleri, Avrupa'nın Rus gazına bağımlılığını tamamen bitirecek.'
ABD'de 2025 itibarıyla doğalgaz sektöründeki anlaşma hacmi 30 milyar dolara ulaşarak rekor kırdı. Bu artışta Asya'daki LNG talebi, yapay zekâ veri merkezlerinin enerji ihtiyacı ve sanayinin yeniden canlanması belirleyici oldu.
TÜRKİYE İMZAYI ATTI
Türkiye de geçen ay ABD ile LNG anlaşmasına imza attı. Bu çerçevede BOTAŞ, 20 yıl boyunca toplamda yaklaşık 70 milyar metreküp doğalgaz eşdeğeri LNG almak için Mercuria ve Woodside Energy ile anlaşma yaptı. Enverus Analisti Andrew Dittmar, 'Asya'lı alıcılar artık ABD'deki sahalara doğrudan yatırım yapıyor. LNG'ye dayalı enerji arzını garanti altına almak için üretim zincirine entegre olmayı tercih ediyorlar' değerlendirmesinde bulunuyor. ABD'nin Asya'ya LNG sevkiyatı Ekim ayında 3,6 milyon tonla rekor seviyelere yaklaşırken, Tayvan, Japonya ve Güney Kore gibi ülkelerin karbon nötr hedefl eri bu trende ivme kazandırıyor.
AVRUPA'DA AMERİKAN GAZININ PAYI YÜZDE 70'E ÇIKACAK
AB'nin 2027'den itibaren Rus LNG'sini yasaklaması, kısa vadede tedarik riskini artırsa da, uzun vadede fiyat istikrarı ve arz çeşitliliği sağlayacak. Avrupa'nın Rusya'dan yıllık 21 milyon ton LNG ithalat ettiği, bunun 15,5 milyon tonunun uzun vadeli sözleşmelerle bağlı olduğu biliniyor. Ancak Rabobank'a göre, 2027'ye kadar devreye alınacak küresel projeler bu açığı fazlasıyla kapatacak. Energy Aspects verilerine göre ABD, şu anda Avrupa'nın LNG ihtiyacının yüzde 50'sinden fazlasını karşılıyor; bu oranın 2027'ye kadar yüzde 70'e çıkması bekleniyor. Katar ise Kuzey Sahası'ndaki genişleme projeleriyle yıllık 31 milyon ton ek kapasite yaratacak. Columbia Üniversitesi Küresel Enerji Politikası Merkezi'nden Anne-Sophie Corbeau, 'Rus LNG'sinin Avrupa'dan çekilmesi fiyatlarda ani bir sıçramaya yol açmayacak. Piyasada yeterli kapasite geliyor' dedi. Bununla birlikte, uzmanlar jeopolitik risklerin LNG akışlarını yeniden şekillendirebileceğine dikkat çekiyor. Kpler analisti Arturo Regalado, 'Rus gazı Avrupa'ya giremeyecek, ama Asya pazarlarına yönelerek küresel ticaret haritasını değiştirecek' değerlendirmesinde bulundu.
TALEP ARTACAK, FİYAT DÜŞECEK
Uluslararası Enerji Ajansı'nın (IEA) Gas 2025 raporuna göre, 2030'a kadar 300 milyar metreküplük yeni LNG kapasitesi devreye alınacak. Bu, küresel arzda yıllık 250 milyar metreküplük net artış anlamına geliyor. Paris merkezli ajansa göre, Beklenmedik kesintiler yaşanmadığı sürece LNG fiyatları önümüzdeki yıllarda düşecek ve talep hızla artacak Rapora göre küresel gaz talebi 2024-2030 arasında yılda ortalama yüzde 1,5 artış gösterecek; toplam artış 380 milyar metreküpü bulacak. Bu büyümenin yarısı Asya-Pasifik bölgesinden, yaklaşık üçte biri de Ortadoğu'dan kaynaklanacak. IEA Enerji Piyasaları Direktörü Keisuke Sadamori, 'LNG arzındaki bu yeni dalga, yıllardır sıkışık ve oynak olan küresel gaz piyasalarına bir nefes aldıracak,' diyor. Ancak ajans, düşük fiyatların yatırım iştahını azaltması halinde 2030 sonrası arz daralması riskine de dikkat çekiyor.