Amerikan Wall Street Journal (WSJ) gazetesinin Sudanlı yetkililere dayandırdığı haberine göre, Sudan'daki askeri yönetim, Rusya'ya Afrika'daki ilk deniz üssünü kurması için resmi bir teklifte bulundu. Anlaşmanın hayata geçmesi durumunda Moskova, kritik Kızıldeniz ticaret yolları üzerinde benzeri görülmemiş bir denetim imkanı elde edecek.
Gazete, bu gelişmenin kıtadaki etkinliğini artırmakta zorlanan Moskova için büyük bir stratejik kazanım olacağını vurguladı. Haberde, söz konusu durumun, Rusya ve Çin'in Afrika limanlarında savaş gemilerini ikmal edip onarmasını ve hayati deniz yollarını kontrol altına almasını engellemeye çalışan ABD için ise 'endişe verici bir gelişme' olarak nitelendirildiği belirtildi.
ANLAŞMANIN DETAYLARI
Sudan askeri yönetiminin ekim ayında Rus yetkililere sunduğu 25 yıllık teklifin ayrıntılarına da yer verildi. Buna göre Moskova, Port Sudan'da veya henüz adı belirlenmeyen başka bir Kızıldeniz tesisinde 300'e kadar asker ve nükleer güçle çalışanlar da dahil olmak üzere dört savaş gemisi bulundurma hakkına sahip olacak. Kremlin'in ayrıca, Afrika'nın üçüncü büyük altın üreticisi olan Sudan'daki kazançlı madencilik imtiyazlarında da öncelik elde edeceği ifade edildi.
WSJ, Port Sudan'dan sonra Moskova'nın, Avrupa ile Asya arasında kısa yol olan ve küresel ticaretin yaklaşık yüzde 12'sinin geçtiği Süveyş Kanalı'na giden ve gelen deniz trafiğini izlemek için elverişli bir konuma geleceğine dikkat çekti.
Sudanlı yetkililerin ifadelerine göre, Rus kuvvetlerine topraklarını uzun süreli kullanma izni karşılığında, Hartum'daki zor durumdaki askeri rejim, isyancı Hızlı Destek Güçleri'ne (HDK) karşı yürüttüğü iç savaşta kullanmak üzere gelişmiş Rus uçaksavar sistemleri ve diğer silahları tercihli fiyatlardan temin edecek.
BÖLGESEL DENGELER DEĞİŞİYOR
Gazeteye konuşan bir Sudanlı askeri yetkili, Sudan'ın yeni silahlara ihtiyacı olduğunu ancak Rusya ile anlaşma yapmanın ABD ve Avrupa Birliği ile sorun yaratabileceğini dile getirdi. Haberde, Kızıldeniz'de bir Rus üssü ihtimalinin, Afrika'da Pekin ve Moskova ile yıllardır nüfuz mücadelesi veren Amerikalı güvenlik yetkililerini alarma geçirdiği yorumu yapıldı. Rus donanmasının faaliyetlerinin, gemilerin ikmal veya onarım yapabileceği sıcak su limanlarının eksikliği nedeniyle şu anda sınırlı olduğu hatırlatıldı.
Haberde, aralarında Türkiye'nin de bulunduğu diğer ülkelerin bölgedeki rolüne de değinildi. Mevcut ve eski Sudan odaklı yetkililere dayandırılan bilgilere göre, İran, Mısır ve Türkiye'nin Sudan ordusuna İHA tedarik ettiği kaydedildi. Ancak Sudanlı yetkililerin, ABD ve İsrail'i yabancılaştırmamak için Tahran'ın bir deniz üssü kurma teklifini geçen yıl reddettiği de belirtildi.
İç savaşın sürdüğü Sudan'da Moskova'nın başlangıçta isyancı HDK'yı desteklediği, ancak daha sonra taraf değiştirerek Hartum hükümetine yöneldiği ifade edildi. Sudan rejiminin Moskova ile bir anlaşma yapma hevesinin, savaş alanındaki kötüleşen konumunu yansıttığı değerlendirmesi yapıldı.