Bursa Uludağ Üniversitesi'nden Doç. Dr. Yüksel Okşak'ın yazdığı haberde şu ifadelere yer verildi.:
ABD Başkanı Donald Trump, 29 Eylül 2025 tarihinde sosyal medya platformu Truth Social üzerinden 'ABD'de üretmeyen ülkelere mobilyada ciddi tarifeler' uygulayacağını duyurdu; Trump açıklamasında mutfak dolabı ve banyo vanitelerinde %50, döşemeli mobilyada ise %30 oranında tarifelerden bahsetti.
BEYAZ SARAY RESMİLEŞTİRDİ
Ertesi gün, yani 30 Eylül'de Beyaz Saray, bu söylemi ABD Ticaret Genişleme Yasası'nın 232'nci Bölümü'ne (Section 232 - ulusal güvenlik) dayandırarak resmileştirdi ve bir başkanlık metni yayımladı:
YUMUŞAK ODUN/KERESTE: %10 TARİFE
Mutfak dolabı, banyo vanitesi ve döşemeli ahşap ürünler: %25 tarife, 14 Ekim 2025'te başlayacak1 Ocak 2026'dan itibaren bazı ülke ve ürün gruplarında tarifeler %50'ye kadar çıkabilecek
TÜRKİYE-ABD MOBİLYA TİCARETİNE ETKİSİ
ABD'nin 2024 yılı mobilya ithalatı (HS 94 faslı) yaklaşık 25,5 milyar dolar ve ithalatın %60'ı Vietnam ve Çin'den geliyor. Türkiye'nin toplam mobilya ihracatı ise 2024'te yaklaşık 4,5 milyar dolar seviyesinde; ABD kanalı küçük ama büyüyen bir pazar.
Özellikle şilte/mattress kalemlerinde 2021'den beri yürürlükte olan anti-damping (AD) dosyaları, yeni 232 tarifeleri ile birlikte kümülatif maliyet yaratabilir. Ayrıca telafi edici vergi (CVD) dosyaları bazı ürünlerde gündemde.
TARİFE MEKANİĞİ: TARİFE İKİ KATMANLI OLACAK!
14 Ekim'den itibaren %25 genel 232 tarifesi uygulanacak.1 Ocak 2026'dan sonra ülke ve ürün bazında %30-50 bandına yükseltilebilecek.
29 Eylül'deki sosyal medya duyurusu, piyasa beklentisini yükseltti ancak fiili uygulamada 30 Eylül metni belirleyici. Mevcut AD/CVD yükleri de yürürlükte kalacağından, efektif maliyet birçok ürün için '%25 (232) + AD marjı' şeklinde kümülatif olacak.
SAYISAL ETKİ ANALİZİ
Türkiye'nin ABD'ye yıllık mobilya satışları 300-340 milyon dolar bandında. Ad valorem %25 tarife, ABD girişinde maliyete %25 ekler. Kısa dönem talep esnekliği −1,0 ile −1,5 aralığında kabul edildiğinde:
14 Ekim'de yalnızca %25 tarife devreye girerse, nihai tüketici fiyatına %8-12 yansıyabilir; satış hacmi %10-20 daralabilir; yıllık 30-60 milyon dolar arası kayıp riski doğar.
1 Ocak 2026'dan sonra oranlar %30-50 bandına çıkarsa, nihai fiyat etkisi %12-20'ye, hacim kaybı %15-30'a tırmanabilir; yıllık 50-100 milyon doların üzerinde kayıp potansiyeli olabilir.
REKABET DİNAMİKLERİ
Vietnam ve Çin, ABD'nin ana tedarikçileri olmaya devam edecek. Washington'ın yönelimi 'yerlileşme ve Kuzey Amerika yakın tedarik' (özellikle Meksika) ekseninde şekilleniyor. ABD üretim kapasitesi kısa vadede tüm açığı kapatamayacağı için fiyat artışı ve teslimat sürelerinde uzama bekleniyor.
ABD içindeki montaj veya son işlem yapan üreticiler, 'ABD'de üretilmiştir' avantajıyla öne çıkabilir. Döşemeli mobilyada %25 taban ve 2026 artış riski gerçek; tasarım gücü ve modüler sevkiyat kurguları marjı koruyabilir. Mutfak dolabı ve banyo vanitesinde resmî tablo %25 başlangıcı teyitli; kârlılık kırılgan, RTA (ready-to-assemble) parça-bazlı montaj ve komponent stratejileri önemli.
Şilte/mattress tarafında Türkiye menşei için AD tedbirleri zaten var; 232 ile birleşince çift yük oluşuyor. ABD içinde 'light assembly' ve menşe kurallarının eksiksiz uygulanması şart.
RİSK-FIRSAT MATRİSİ
Risk: %25 ve üzeri maliyet şoku nedeniyle fiyat ve hacimde daralma. 14 Ekim kesiti nedeniyle yolda veya limanda olan yüklerde giriş tarihi kritik. AD/CVD ile 232'nin kümülatif etkisi ve HTS 9401-9404 alt pozisyon tartışmaları operasyonel belirsizlik yaratıyor.
Fırsat: Parça ve komponent Türkiye'den tedarik edilip ABD'de nihai montaj/kaplama yapılabilir; USMCA bölgesinde Meksika ile ortak üretim ve near-shoring yaklaşımı etkin tarife oranını düşürebilir. Ürün karmasını metal/plastik veya ahşap-dışı kombinasyonlara kaydırmak, JV veya PL anlaşmalarıyla maliyeti paylaşmak başka bir strateji olarak öne çıkıyor.
MAKRO PERSPEKTİF
ABD'de kısa vadede fiyat artışı ve tedarik sürelerinde uzama bekleniyor. Türkiye açısından ABD, toplam mobilya ihracatı içinde küçük ama hızlı büyüyen bir pazar. %25-50 tarifeler, ABD büyüme tezini zayıflatıyor.
Ancak son işlem/near-shoring ve ürün mühendisliğiyle etkinin yönetilebilir olduğu ve ABD kaynaklı daralmanın başka pazarlara kaydırılabileceği değerlendiriliyor.