Kitap, modern İran tarihini bir 'güvenlik travması' üzerinden okuyarak, ülkenin günümüzdeki agresif ve yayılmacı politikalarının altındaki temel motivasyon kaynaklarını araştırıyor.
'İRAN'IN HİKAYESİ BİR GÜVENLİK TRAVMASIDIR'
Yazar Fatih Yoncalık, kitabının önsözünde okuyucuyu İran'ın 'güvenlik ruhunun labirentine' davet ediyor. Yoncalık, 'İran'ı düşününce aklına ilk gelen nedir? Petrol mü? Savaş mı? Humeyni mi?' sorularını sorduktan sonra, bu kitabın İran'ı 'güvenlik' diliyle anlatacağını belirtiyor.
Yoncalık'a göre bu güvenlik anlayışı, aynı zamanda bir 'paranoya'yı da ifade ediyor. Yazar, Kaçar ve Pehlevi Hanedanlığı dönemlerinde yaşanan 'yabancı sözleşmeler, petrol imtiyazları, demiryolu rüşvetleri' gibi dış müdahalelerin, ulusun kaderini elinden aldığını ve bugünkü kuşkucu devlet aklını doğurduğunu savunuyor. Kitap, 'Neden bu ülke her daim kuşkucu? Neden dışarıyı hep tehdit olarak görüyor? Neden kendi ordusundan bile korktu?' gibi temel sorulara yanıt arıyor.
AKADEMİK ÇALIŞMASINI KİTAPLAŞTIRDI
'Humeyni'nin Mirası', Fatih Yoncalık'ın akademik uzmanlığının bir ürünü. Kitap, yazarın 2022 yılında İstanbul Medeniyet Üniversitesi Uluslararası İlişkiler bölümünde, TÜBİTAK Bilim İnsanı Destek Programları Başkanlığı desteğiyle tamamladığı 'Ruhullah Humeyni dönemi İran İslam Cumhuriyeti ideolojisinin İran'ın güvenlik yapılanması üzerindeki etkisi' başlıklı yüksek lisans tezine dayanıyor.
Kitabın içindekiler bölümü, çalışmanın derinliğini ortaya koyuyor. 'Güvenlikleştirme Teorisi' bağlamında İran'ın politikalarının incelendiği kitap, Şah dönemi İran'ının 'dışa bağımlı' güvenlik politikalarını ve 'Ajax Operasyonu' gibi dönüm noktalarını ele alıyor.
Çalışmanın üçüncü bölümü ise Devrim sonrası İran'ın güvenlik yapılanmasına odaklanıyor. Veliyy-i Fakih (Dini Lider), Devrim Muhafızları Ordusu (Sepah), Besic (Halk Ordusu) ve Kudüs Tugayı gibi kilit yapıların, İran'ın 'düalist güvenlik mekanizması' ve 'asimetrik savaş' politikalarındaki rolleri detaylıca analiz ediliyor.
FATİH YONCALIK KİMDİR?
1997 İstanbul doğumlu olan Fatih Yoncalık, İstanbul Üniversitesi Fars Dili ve Edebiyatı bölümünden mezun oldu. Kazvin Uluslararası İmam Humeyni Üniversitesi'nde ve Tahran Allameh Tabatabai Üniversitesi'nde Fars dili üzerine eğitimler aldı. İstanbul Medeniyet Üniversitesi'nde Uluslararası İlişkiler yüksek lisansını tamamlayan Yoncalık, halen Trakya Üniversitesi'nde aynı alanda doktora eğitimine devam etmektedir.
Kariyeri boyunca TAV, İRAM, DİPAM ve SETA gibi araştırma kurumlarında görev alan Yoncalık, AKŞAM Gazetesi'nin ardından Eylül 2024'ten bu yana Haber7.com'da Dış Haberler Editörü ve köşe yazarı olarak görev yapmaktadır. Başlıca uzmanlık alanı İran ve Orta Doğu çalışmaları olan Yoncalık, iyi derecede Farsça ve İngilizce bilmektedir.