Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, katıldığı CNN Türk yayınında gündeme ilişkin soruları cevapladı.
Bakan Bayraktar'ın açıklamaları şöyle:
'CUMHURBAŞKANIMIZ İLE TRUMP ARASINDA İYİ BİR İLİŞKİ VAR'
'Aslında ABD ziyaretinin iki bacağı var. BM Genel Kurulu kapsamında ziyaretin bir bölüm oldu. Neticede genel kurulda yaptığı konuşmada, tarihe geçen bir konuşma oldu. Filistin ile ilgili çok önemli gelişmeler oldu. İkili görüşmeler oldu. Çok dolu dolu bir New York ziyareti oldu. Sonra Washington'da Trump ile görüşme oldu. Cumhurbaşkanımız ile Trump arasında iyi bir ilişki var. Gayet samimi ve yapıcı bir görüşme geçti. Toplantı oldukça verimliydi. Toplantıda olmayan herkes konuştu. Cumhurbaşkanımız ile Trump'ın 100 milyar dolarlık bir ticaret hacmi hedefi vardı. Enerji bu ticaret hacminde çok önemli bir alan. ABD dünyanın bir numaralı petrol-doğal gaz-nükleer enerji üreticisi.
TRUMP İLE NE KONUŞULDU?
Temelde konuştuğumuz konu içerde konuştuğumuz konuların takibi gibiydi. Petrol konusundaki görüşmeyi hatırlatıp nasıl ilerleyeceğimizi vurgulamak için bir görüşme geçti aramızda. Kendisi de 'Ne yapılması gerekiyorsa yapalım' dedi. İçerde de bunlar detaylı konuşuldu. Dışarıda da bir konuşma gerçekleşti. Açıkçası Trump çok sonuç odaklı. Cumhurbaşkanımıza duyduğu saygı, kendisi de bunu defalarca ifade etti. O sonuç odaklılık burada büyük bir iş birliği imkanı var. Ben bu konuda ne yapabilirim. Ben bunu böyle okuyorum.
ABD'DEN NEDEN LNG ALIYORUZ?
Şunu söylemek isterim. Türkiye'nin ciddi bir doğal gaz tüketimi var. doğal gaz çevreci bir yakıt ve çok konforlu bir yakıt. dolayısıyla 2002'den bu yana 81 ilde doğal gaz var, dolayısıyla doğal gaza ihtiyacımız var ve sanayide de kullanıyoruz. Avrupa'nın 4. doğal gaz tüketicisiyiz. Çevremizde doğal gaz var şanslıyız ki boru hatlarıyla temin ediyoruz. Ancak birçok ülke çeşitlendirme stratejisi uyguluyor. Arzı çeşitlendirmeniz gerekiyor. Türkiye 90'lı yıllardan beri çeşitlendirme stratejisi uyguluyor. Dolayısıyla LNG ile yeni tanışmıyoruz. 2016 yılına gelelim. 2016 yeni bir stratejisi geliştirdik. Türkiye ve dünyadaki birçok ülke enerjide arz güvenliği için çeşitlendirme stratejisi koyuyor. Tek bir rotaya, kaynağa ve enerji türüne bağlı kalmıyorsunuz. Türkiye 90'lı yıllardan beri bu çeşitlendirme stratejisini ortaya koydu. BOTAŞ'ın gazlaştırma terminali var sıvılaştırılmış doğal gazı (LNG) alacak. 94'lerde Cezayir ve Nijerya ile anlaşması var. 2016'da yeni bir strateji geliştirdik. Kuzey Amerika, Meksika ve Kanada'nın da olduğu bir gaz var. 2016'da nerdeyse ihracı olmayan bir Amerika ve Kuzey Amerika var. 2020'lere gelindiğinde veya bu günlere geldiğinde LNG doğal gazının arttığını görüyorsunuz tabloda. Türkiye 2016'da, dünyada muazzam bir LNG olacak ve benim buna hazır olmam gerek dedi. 2016'dan bugüne kadar 30 milyon metreküp gazlaştırma kapasitemizi 161 milyon metreküpe çıkardık, yani 5 katına. Bu sayede bugün yüzde 11 doğal gazımızı ABD'den karşılıyoruz.
'İHTİYACIMIZIN YÜZE 11'İNİ KARŞILAYACAK'
Doğalgaz yerin altında gaz halindedir, bunu belli bir sıcaklık ve basınç altında tuttuğunuzda sıvı haline döner ve dünyanın herhangi bir yerine taşırsınız. Gemiyle limana getirdiğinizde onu orada yeniden gazlaştırmanız gerekir. Bu yüzden gazlaştırma tesisleri önemlidir. 2016'da bu gelişmeyi gördüğümüz için bu tesisleri ve yatırımları yaptık. Artık ABD'den ihtiyacımızın yüzde 11'ini karşılayacak LNG gemileri geliyor.
'YALAN VE EKSİK BİLGİ İLE YORUM YAPIYORLAR'
2024 yılından itibaren yeni bir şey yaptık. 2024'ten sonra Kuzey Amerika ve Kuzey Amerika'da bir LNG dalgası geliyor. İhracat ve üretim 2,5 katına çıkıyor. Bu doğal gazın ucuzlaması ve yeni opsiyonlar demek. Geçtiğimiz eylülden itibaren ABD ile toplam yaptığımız anlaşma 143 milyar metreküp. Bu gelen ABD gazı ama içinde farklı şirketler var. Toplam anlaşma tutarı 143 milyar metreküp, yani 70 milyar metreküp değil. Sayın Cumhurbaşkanımız toplam tutarı 43 milyar dolar olarak söyledi, 600 dolara gaz alıyormuşuz, 143 milyar dolar metreküpü 43 milyar dolara bölün bakalım hangi rakam çıkacak. Kulaktan dolma, yalan ve eksik bir bilgi. Yeni yapılan anlaşmalar 2027 ve sonrasında bollaşacak doğal gazdan istifade edeceğiz. Doğal gazın ana fiyat oluşum noktası vardır. Bu lokasyonlar ABD'de, Hollanda'da, Birleşik Krallıkta ve diğeri de Japonya piyasasında fiyat oluşur. Türkiye'ye önemli miktarda gaz geliyor, Türkiye 5. likit doğal gaz fiyatlamasının yapıldığı bir merkez haline gelecek. Japonya'daki piyasada 1000 metreküpün gaz 413 dolar, Avrupa piyasasında 404 dolar, Birleşik Krallıkta 391 dolar, ABD'deki fiyat 103 dolar. 2027 sonrasında Türkiye'ye kendi ürettiğimiz ve Türkmen gazından sonra en ucuz gazı alacağız.
'KARADENİZ GAZINI ARTTIRMAK İÇİN ÇALIŞIYORUZ'
Türkiye'ye önemli miktarda gaz geliyor, Türkiye 5. likit doğal gaz fiyatlamasının yapıldığı bir merkez haline gelecek. Japonya'daki piyasada 1000 metreküpün gaz 413 dolar, Avrupa piyasasında 404 dolar, Birleşik Krallıkta 391 dolar, ABD'deki fiyat 103 dolar. 2027 sonrasında Türkiye'ye kendi ürettiğimiz ve Türkmen gazından sonra en ucuz gazı alacağız. Türkiye vatandaşlarına gaz bitti deme şansımız yok, ihtiyaçlar artıyor ve bizim arz güvenliği açısından bu gaz kaynaklara erişim sağlamalı ve kullanmalıyız. Anlaşmalarımız var, kış mevsimine geliyoruz. Dolayısıyla Rusya, Türkmenistan, Azerbaycan, İran'dan alabildiğimiz her yerden gazı almak durumundayız. Karadeniz gazını arttırmak için çalışıyoruz.
MAVİ AKIM İÇİN YENİ BİR SÖZLEŞME YAPILACAK MI?
BOTAŞ müzakere sürecinde. 2024 Eylül'de ABD LNG'si olup 2 Avrupalı şirketle anlaşma yaptık. Bu yıl Mart ayında başlayan bir süreç var. 3 hafta önce Milano'da 8 anlaşma imzaladık. Açık yapıyoruz, kamuoyuna açıyoruz. Anlaşmaları ABD'den ibaret sanılıyor. Bu anlaşmalar süreç alıyor, bir günde olması mümkün değil. ABD ile yapılan anlaşma öncesinde 6 aylık bir süreç var.
AKKUYU NÜKLEER TESİS
Yakın coğrafyamızda herkesin nükleeri var. 31 ülkede 416 reaktör işletme halinde. Programın başında ifade ettim. Bunların 4'te 1'i ABD'de. Iğdır'dan çıkın Ermenistan'da nükleer santral var. Geçtiğimiz yıl birçok Batılı ülke dedi ki; İklim krizi ile mücadele edebilmek için nükleer kullanımını artırmamız lazım. Biz de nükleerden elektrik üretmeye başlayacağız. İnşallah Akkuyu'yu hızlandıracağız ve birinci reaktörü 2026 yılı içerisinde devreye almış olacağız.
'NÜKLEER'İN RÖNESANSI DEDİĞİMİZ BİR DÖNEME GİRİYORUZ'
Şu anda Türkiye içinde alarm zillerinin çaldığı bir konu var: Her şeyin elektrikle kullanıldığı bir dönemdeyiz. Ayrıca yapay zekanın getirdiği inanılmaz bir elektrik talebi geliyor. Bu nedenle dünyada nükleerde büyük bir sıçrama olacağını öngörüyoruz. Küçük modüler reaktörde Türkiye artık bu santralleri kendisi üreten bir ülke olma yolunda ilerliyor. Nükleer'in Rönesans'ı dediğimiz bir döneme giriyoruz. Burada ABD devleti bu noktada finansal desteğini ortaya koyuyor. Biz ticari görüşmelerimiz ABD'li şirketlerle yapıyoruz ve yapmaya devam edeceğiz.'