Türkiye'de ikinci el araç piyasası büyük bir hızla büyüyor. Yılda 8 milyon araç el değiştirirken, araçların belirtilen özellikleri taşıyıp taşımadığını değerlendiren ekspertiz firmaları da deyim yerindeyse her köşede açılmaya başlandı. Kilometre düşürme, sahte parça, pert kaydı olan araçlarla oynanarak piyasaya sürülmesi, kazalı birkaç aracın birleştirilip tek araç yapılması gibi birçok olumsuzluk yaşanıyor. Bu olumsuzluklarla karşılaşmamak için alacağı aracı ekspertiz şirketine götürenler ise bazı firmalarda yeniden aldatılma riskiyle karşılaşıyor.
KAYITSIZLIK ÇOK YÜKSEK
Ekspertiz sektörü içindeki denetimsizlik sebebiyle yeni riskler üretiliyor. Sektör temsilcileri MYK sertifikalı kurumsal firmaların 'Uzman Otomotiv Teknisyeni/Eksperi' belgesine sahip kişiler ile çalıştığını, ancak bu firmaların yanı sıra, 'kapı önü ekspertizi' tabir edilen kayıt dışı yapılanmaların ve hileli rapor düzenleyen şirketlerin piyasayı riske attığı uyarısında bulunuyor. Türkiye'de kayıtlı 10-15 büyük kurumsal firmanın yanı sıra, kayıt dışı çalışan binlerce kişi ve küçük ölçekli yapılanmanın hizmet verdiği tahmin ediliyor.
20 BİN LİRAYI BULUYOR
Ekspertiz hizmeti almak isteyen tüketici kaotik fiyatların oluştuğu piyasada kendini kaybediyor. Kurumsal firmaların ilan ettiği fiyatların dışında standart bir tarife olmaması vatandaşın aynı hizmet için kat kat fazla fiyat ödemesine sebep olabiliyor. Basit bir diagnostik inceleme 3 bin liradan başlıyor. Kapsamlı hizmetlerle 20 bin liraya kadar tırmanabiliyor. Minim bir boya hasarı kazaya karışan aracın tamiri için ücretinin belirlenmesi için ödenen ekspertiz ücreti de 8500 lirayı buluyor.
NEYE GÖRE MİNİ KİME GÖRE EKSTRA?
Ekspertiz şirketlerinde mini paketten ayrıntılı ekstra veya full tabir edilen paketler var. Her şirketin mini ve ekstrası kendisine göre. Full pakette fiyatlar 20 bin lirayı buluyor. Bu işlemler şöyle:
KAZALI ARACA TEMİZ RAPORU
Tüketici dernekleri, ekspertiz hizmetinin tüketici güvenliği için asli bir hizmet olduğunu, fahiş fiyatlamanın kabul edilemez olduğunu, bakanlığın harekete geçmesi gerektiğini ifade ediyor ve 'Aksi halde ekspertiz, dolandırıcılığa karşı son kale olmaktan çıkıp kendi başına sorun halini alacaktır. Elden para alan, fatura kesmeyen firmanın raporuna da güvenilmez. Yılda 8-10 milyon aracın geçtiği ekspertiz sektörü sıkı kontrol edilmeli' diyor.
Bu sistem de, örneğin kazalı aracını satışa çıkaran kişi ya da galerinin 'Araç temiz, isterseniz ekspere götürelim' diyerek anlaşmalı olduğu ekspertiz şirketine yönlendirmesiyle işliyor. İddiaya göre büyük hasarlı araca bile 'sorun yok' deniliyor. Durumu başka bir servise götürerek öğrenen mağdurlar hukuki yollara başvursa da uzun dava süreçleriyle karşılaşıyorlar.