Vural Avar, 20 Aralık 2022 tarihinde, tutuklu bulunduğu Sincan F Tipi Cezaevi’nde uykusunda hayatını kaybetmişti. Avar’ın vefatı, dönemin kamuoyunda geniş yankı uyandırmış, dava süreci ve infaz uygulamaları yeniden tartışılmıştı.
Resmî kayıtlara göre Avar, 28 Şubat sürecine ilişkin açılan davada yargılanmış, hakkında verilen müebbet hapis cezasının kesinleşmesinin ardından cezaevine gönderilmişti. İleri yaşı ve sağlık sorunları bulunduğu bilinen Avar, cezaevinde kaldığı süre içinde tedavi görmüştü.
Vural Avar için cenaze töreni, vefatının ardından Ankara Kocatepe Camii’nde düzenlenmiş, cenazesi Karşıyaka Mezarlığı’nda toprağa verilmişti.
Avar’ın ölümünün yıl dönümünde, 28 Şubat davası ve bu kapsamda yürütülen yargılamalar kamuoyunda yeniden gündeme gelirken, dava sürecine ilişkin değerlendirmeler ve hukuki tartışmalar da tekrar hatırlatıldı.
28 Şubat davası nedir, Vural Avar hangi suçtan ceza almıştı?
28 Şubat davasında hüküm giyen emekli Korgeneral Vural Avar’ın cezaevinde hayatını kaybetmesinin ardından, kamuoyunda davanın kapsamı ve sanıklara yöneltilen suçlamalar yeniden gündeme geldi.
28 ŞUBAT SÜRECİ NASIL BAŞLADI?
28 Şubat süreci, 28 Şubat 1997 tarihinde yapılan Milli Güvenlik Kurulu (MGK) toplantısı sonrasında başlayan siyasi gelişmeleri kapsıyor. Dönemin Başbakanı Necmettin Erbakan başkanlığındaki Refahyol Hükümeti, MGK’da alınan kararların ardından yoğun siyasi ve bürokratik baskı altında kaldı.
Bu dönemde:
-
MGK kararlarının uygulanmasına yönelik kamu politikaları hayata geçirildi,
-
Eğitim, kamu personeli ve sivil alanda çeşitli düzenlemeler yapıldı,
-
Hükümet, sürecin devamında görevinden ayrıldı.
Süreç, yıllar sonra yargı makamları tarafından “cebir ve şiddet unsuru içerip içermediği” yönünden incelemeye alındı.
28 ŞUBAT DAVASI NASIL AÇILDI?
Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından 2012 yılında başlatılan soruşturma kapsamında, aralarında emekli askerlerin de bulunduğu çok sayıda isim hakkında dava açıldı.
Sanıklar hakkında:
-
Türkiye Cumhuriyeti Hükümetini cebir ve şiddet kullanarak görevini yapamaz hale getirmek suçlaması yöneltildi.
-
Suçlama, suç tarihinin eski mevzuata denk gelmesi nedeniyle 765 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 147. maddesi kapsamında değerlendirildi.
-
Bu madde, anayasal düzeni ortadan kaldırmaya teşebbüs suçunu düzenliyor.
VURAL AVAR DOSYADA NEDEN YARGILANDI?
Vural Avar, dava dosyasında:
-
28 Şubat sürecinde görevli bir general olarak,
-
Batı Çalışma Grubu (BÇG) kapsamında yürütülen faaliyetlerde sorumluluk aldığı iddiasıyla sanık olarak yer aldı.
İddianamede:
-
MGK kararlarının uygulanması sürecinde askerî yapıların etkili olduğu,
-
Bu etkinin sivil iradenin görevini sürdürmesini engellediği,
-
Bu durumun “cebir ve şiddet” unsuru kapsamında değerlendirilmesi gerektiği ileri sürüldü.
Mahkeme, sanıkların eylemlerini hükümete yönelik bir müdahale olarak nitelendirdi.
MAHKEME KARARI VE HAPİS CEZASI
Ankara 5. Ağır Ceza Mahkemesi:
-
Vural Avar hakkında müebbet hapis cezası verdi.
-
Karar, Yargıtay incelemesinden geçerek kesinleşti.
-
Hükmün kesinleşmesinin ardından Avar cezaevine gönderildi.
SAĞLIK DURUMU VE İNFAZ SÜRECİ
Resmî kayıtlara göre:
-
Vural Avar’ın ileri yaşta olduğu,
-
Demans tanısı bulunduğu,
-
Cezaevi sürecinde çeşitli sağlık sorunları yaşadığı biliniyordu.
Ancak adli mercilerce düzenlenen raporlar doğrultusunda, infazın ertelenmesini gerektiren kesin bir sağlık raporu bulunmadığı gerekçesiyle cezanın infazına devam edildi.
VEFATIN ARDINDAN TARTIŞMALAR YENİDEN GÜNDEMDE
Vural Avar’ın cezaevinde hayatını kaybetmesiyle birlikte:
-
28 Şubat davası,
-
İnfaz hukuku,
-
Yaşlı ve hasta hükümlülerin durumu yeniden kamuoyunda tartışılmaya başlandı.
Dava, bir yandan geçmişte yaşanan siyasi sürecin yargı önünde değerlendirilmesi olarak görülürken, diğer yandan infaz uygulamaları açısından farklı görüşlerin dile getirildiği bir konu olmayı sürdürüyor.